ศพก.อำเภอบางกระทุ่ม
ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร
อำเภอบางกระทุ่ม
สินค้าหลัก : ข้าว
พื้นที่เป้าหมาย : 157,000 ไร่
เกษตรกรเป้าหมาย : 5,498 ราย
สถานที่ตั้ง : 46/1 หมู่ 2 ตำบลนครป่าหมาก อำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก
พิกัดXY : X : 643009 Y : 1835644 Zone : 47
พิกัดLat/Long : Latitude : 16.59873 Longitude :100.34060
เกษตรกรต้นแบบ : นายสมพงษ์ อ้นชาวนา / ประธาน ศพก.บางกระทุ่ม โทร 089-437-5924
แนวทางการพัฒนา :
- ลดต้นทุนการผลิตข้าว ให้ได้ 1,900 บาท (จากเดิม 4,900 บ./ไร่ ลดลงอย่างน้อยไร่ละ 3,000 บาท (61.2%)
- ผลิตข้าวครบวงจร (ปลูก-แปรรูป-จำหน่าย)
- เชื่อมโยงและขยายผลไปสู่แปลงใหญ่ข้าว
- การป้องกันกำจัดศัตรูพืช โดยวิธีผสมผสาน เพื่อลดการใช้สารเคมี
จุดเด่นของศูนย์เรียนรู้ : เป็นสถานที่เรียนรู้และศึกษาดูงานด้านการปลูกข้าวแบบเบ็ดเสร็จ การทำเกษตรผสมผสาน การจัดการดินปุ๋ย
ฐานการเรียนรู้ : 8 ฐาน
ฐานการเรียนรู้ที่ 1 การจัดการดินปุ๋ย
ฐานการเรียนรู้ที่ 2 เมล็ดพันธุ์ดี
ฐานการเรียนรู้ที่ 3 การทำนาโยน
ฐานการเรียนรู้ที่ 4 การจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน
ฐานการเรียนรู้ที่ 5 การสร้างมูลค่าจากเศษวัสดุเกษตร
ฐานการเรียนรู้ที่ 6 การแปรรูปข้าว
ฐานการเรียนรู้ที่ 7 เกษตรผสมผสาน
ฐานการเรียนรู้ที่ 8 เศรษฐกิจพอเพียง
องค์ความรู้ : การลดต้นทุนการผลิตข้าว
- ใช้เมล็ดพันธุ์ดี จากแหล่งผลิตที่เชื่อถือได้ เช่น ศูนย์ขยายพันธุ์ข้าวจังหวัดพิษณุโลก
- ลดอัตราการใช้เมล็ดพันธุ์ 15-20 กิโลกรัม/ไร่ ซึ่งเกษตรกรทั่วไปใช้อัตรา 30-35 กิโลกรัม/ไร่
- ไถกลบต่อซัง โดยไม่เผาฟางข้าวในนาหลังเก็บเกี่ยวข้าวแล้ว ซึ่งกเป็นการทำลายสิ่งแวดล้อม ทำลายจุลินทรีย์ในดิน และสร้างมลพิษในอากาศ
- ผลิตปุ๋ยหมักใช้เอง ปุ๋ยคอก คือ มูลวัว ตะกอนอ้อย โดโลไมค์ ปุ๋ยน้ำชีวภาพ อัตรา 1 ไร่/50 กิโลกรัม
- การปลูกข้าวจะใช้ การปลูกแบบปักดำ หรือโยนกล้าข้าว เพราะแสงแดดจะส่องถึงพื้นดินง่ายต่อการกำจัดวัชพืช แมลงไม่รบกวน
- การให้น้ำหลังปลูกแล้วประมาณ 1 เดือนจะงดการให้น้ำไปถึง 20 วัน (เปียกสลับแห้งแกล้งข้าว) เพราะข้าวเป็นพืชที่ไม่ต้องการน้ำมาก แต่ไม่ขาดน้ำ ดินจะแห้งแตกระแหง หลังจากนั้นเติมน้ำลงนา แล้วหว่านปุ๋ย จึงทำให้ปุ๋ยลงไปตามรอยแตกระแหง ข้าวจึงนำไปใช้ได้เลย และระหว่างดินแตกระแหงง่ายต่อการกำจัดวัชพืช และหน้าดินแห้งเป็นการป้องกันกำจัดศัตรูพืชได้ เช่นเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล
- ผลิตน้ำส้มควันไม้ฉีดพ่นลงไปในแปลงนาทุก 7 วัน เพื่อไล่แมลง
- สกัดสมุนไพรขมได้แก่ บอระเพ็ด เปลือกสะเดา หนอนตายหยาก สาบเสือ เหล้าขาว ฯลฯ เอามาฉีดพ่นเพื่อป้องกันแมลงศัตรูพืชและเชื้อรา
- ใส่ปุ๋ยเคมีครั้งที่ 2 ตอนข้าวท้องสูตร 0-0-60 เพื่อให้ข้าวติดเมล็ดและน้ำหนักดีอัตราไร่ละ 10 กิโลกรัม
- ใช้ฮอร์โมนไข่ ปุ๋ยน้ำหมักจากสัตว์หรือปลา น้ำหมักขี้หมู ฉีดพ่นช่วงข้าวท้อง
- ช่วงข้าวออกรวง ให้ใส่น้ำเล็กน้อยเพื่อให้เมล็ดข้าวสมบูรณ์เต่ง อย่าให้น้ำมาก
เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร นางสาวสุพัชชา สุขน้อย นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรปฏิบัติการ
เบอร์โทรศัพท์ : 086-116-8982
ปรับปรุงข้อมูล : มีนาคม 2565
กัญจน์ชญา วงศ์ฝั้น