สำนักงานเกษตรจังหวัดพิษณุโลก ลงพื้นที่ติดตามสถานการณ์หนอนเจาะผลทุเรียน พร้อมส่งเสริมแนวทาง IPM แก่เกษตรกรในพื้นที่ตำบลบ้านแยง



วันที่ 14 พฤษภาคม 2568
นายสมควร ไชยมหา เกษตรจังหวัดพิษณุโลก มอบหมายให้ นางสาวพีรดา จันทร์เกษร พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่กลุ่มอารักขาพืช ลงพื้นที่ติดตามสถานการณ์ระบาดของแมลงศัตรูทุเรียนในพื้นที่ตำบลบ้านแยง และเพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้วิธีการป้องกันกำจัด การดูแลแปลงปลูก การสำรวจติดตามสถานการณ์แปลงเบื้องต้น โดยใช้วิธีการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสานIPM (Integrated Pest Management) ณ สวนสัมพันธ์ แปลงเกษตรกรนายสัมพันธ์ ชื่นกลิ่น หมู่ที่ 3 ตำบลถ้ำพริก ตำบลบ้านแยง อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก
จากการลงพื้นที่ตรวจสอบเบื้องต้น พบต้นทุเรียนที่ได้รับความเสียหายจากการเข้าทำลายของหนอน โดยนับจำนวนต้นที่พบการระบาดเทียบกับอัตราการปลูกต่อไร่ คิดเป็นร้อยละ 42 ซึ่งถือว่าเป็นการระบาดในระดับปานกลาง โดยเกษตรกรได้ดำเนินการป้องกันกำจัดเบื้องต้นด้วยการพ่นสารเคมี ทั้งนี้ เจ้าหน้าที่กลุ่มอารักขาพืช สำนักงานเกษตรจังหวัดพิษณุโลก ได้วินิจฉัยโรคพืชเบื้องต้น ดังนี้
1. สังเกตอาการภายนอกของพืช (Symptoms) พบว่า มีแผลฉ่ำน้ำ มีน้ำยางและมูลหนอนไหลออกมาที่เปลือกผลและใต้ผล
2. สังเกตลักษณะการกระจายตัวของอาการ พบว่า เกิดการกระจายตัวทั่วทั้งแปลง
3. ตรวจหาสิ่งที่ปรากฏบนพืช (Signs) พบเส้นใยของดักแด้บริเวณเปลือกผล และพบหนอนในผลที่ร่วงเน่า
4. สอบถามประวัติการปลูกและการจัดการพันธุ์พืชที่ใช้ การใส่ปุ๋ย การให้น้ำ การพ่นสารเคมีหรือชีวภัณฑ์ ประวัติการเกิดโรคเดิม
5. ตรวจสอบสิ่งแวดล้อมและสภาพแปลง ความชื้น อุณหภูมิ การระบายน้ำ เป็นต้น
โดยจากการสำรวจและวินิจฉัยเบื้องต้น คาดว่าอาจเกิดจาก หนอนเจาะผลทุเรียน เพราะวินิจฉัยตามอาการภายนอกของพืช (Symptoms) และสิ่งที่ปรากฏบนพืช (Signs) ข้างต้น แต่เพื่อความแม่นยำในการวินิจฉัย เจ้าหน้าที่ได้ลงเก็บตัวอย่างหนอนมาวิเคราะห์วงจรชีวิต และระยะเวลาการเจริญเติบโต เพื่อหาแนวทางการจัดการป้องกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ จากนั้นได้แนะนำวิธีการควบคุมและป้องกันการระบาดเพิ่มเติม โดยใช้วิธีการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสานIPM (Integrated Pest Management) ได้แก่
1. การสำรวจแปลงเป็นประจำ สังเกตร่องรอยการทำลาย เก็บผลที่ร่วง/ผลที่ถูกทำลายไปเผาหรือฝัง และใช้กิ่งไม้คั่นระหว่างผลเพื่อป้องกันไม่ให้ตัวเต็มวัยวางไข่หรือตัวหนอนเข้าหลบอาศัย
2. การใช้สารชีวภัณฑ์ โดยกลุ่มอารักขาพืช สำนักงานเกษตรจังหวัดพิษณุโลกได้สนับสนุนสารชีวภัณฑ์ ได้แก่ เชื้อราเมตาไรเซียม (Metarhizium spp.) และ บิวเวอร์เรีย (Beauveria spp.) ซึ่งเป็นเชื้อราศัตรูธรรมชาติที่มีประสิทธิภาพในการควบคุมแมลงศัตรูพืชหลายชนิด รวมถึง หนอนเจาะผลทุเรียนด้วย
3. การใช้สารเคมีเพื่อป้องกันและกำจัดหนอนเจาะผลทุเรียนตามหลักการ IPM (การจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน) เพื่อป้องกันการดื้อยา ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและผู้บริโภค และแนวทางการใช้สารอย่างมีประสิทธิภาพ
ในการติดตามสถานการณ์ระบาดแมลงศัตรูทุเรียน และเยี่ยมเยียนเกษตรกรในครั้งนี้ ทำให้เกษตรกรได้รับคำแนะนำ การแก้ไขปัญหาได้อย่างตรงจุด ได้รับองค์ความรู้ใหม่ๆ สามารถนำไปปรับใช้และพัฒนาการเกษตรได้อย่างดียิ่งขึ้น และสิ่งที่สำคัญที่สุดคือ การเข้าใจถึงปัญหาของเกษตรกร การดูแลและให้คำปรึกษาจากทางภาครัฐ ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพผลผลิตต่อไป